Winkelwagen leeg
Een toenemend aantal artsen en natuurgeneeskundigen is van mening dat een onvoldoende inname van jodium in het moderne westerse dieet heeft geleid tot gezondheidsproblemen zoals hypothyreoïdie en struma. Je hele lichaam, dus niet alleen de schildklier, heeft jodium nodig voor de stofwisseling, maar ook voor een gebalanceerd zenuwstelsel. Jodium kan zich beroemen op eigenschappen die cellen beletten kanker te vormen. De eigenschappen van jodium zijn antitumor, antibacterieel, antiviraal en anti-parasitisch.
Jodium, genoemd vanwege de diep violette kleur en afgeleid van het Griekse woord iodes (“violet”) en het Latijnse afgeleide iodum, werd voor het eerst gewonnen uit zeewier in 1811 door de Franse chemicus Bernard Courtois. Bijna dertig jaar was Frankrijk de enige producent van jodium uit zeewier, met inbegrip van het populaire mondwater Liquor Iodi Compositus (Lugol’s oplossing), ontwikkeld door Dr. Jean Lugol. Lugol’s oplossing werd meer dan 150 jaar gebruikt om infectieziekten en ook ander leed te behandelen. Tegenwoordig wordt een groot aantal kwalen en verstoringen in het lichaam op holistische wijze behandeld met Ioderal, een tabletvorm van Lugol’s oplossing.
Het lichaam absorbeert jodium op drie verschillende manieren: via de mond, de huid en de longen. Je kunt profiteren van jodium wanneer je het eet, wanneer je een bad neemt, in zee drijft, een thalassotherapie ondergaat, of - vooral aan de zeekust - wanneer je lucht inademt. De lucht bij zee is rijk aan een in de natuur voorkomend en heilzaam soort jodium in de vorm van fijne atomen of een aerosol van zeespray, klaar om opgenomen te worden in de longen. Het is mogelijk, hoewel zeer uitzonderlijk, om te veel jodium binnen te krijgen. Hartkloppingen, een verhoogde hartslag en benauwdheid zijn de waarschuwingssignalen.
Meer dan 95 % van de jodium dat geconsumeerd wordt door 60 miljoen Japanners halen zij uit het zeewier in hun voeding. Dat is een geschatte dagelijkse inname per persoon van 13,8 mg jodium, ongeveer honderd maal meer dan de norm in de Verenigde Staten. In de geïndustrialiseerde landen is er een overvloed, zelfs een overmaat aan gejodeerd tafel zout in ieder restaurant en elke keuken te vinden. Een tekort aan jodium lijkt daarom erg onwaarschijnlijk. Toch suggereren het toenemend aantal schildklier problemen en borst- en prostaatkanker gevallen, die gerelateerd kunnen worden aan een jodiumtekort, het tegenovergestelde. Jodium inname in de Verenigde Staten is meer dan 50% gedaald in de laatste drie decennia, en tijdens deze periode zijn de gevallen van diabetes, hoge bloeddruk, obesitas, borst- en schildklierkanker en andere schildklier afwijkingen gestegen.
Jodium bevindt zich in elk orgaan van het menselijk lichaam; behalve in de schildklier, worden de grootste hoeveelheden jodium gevonden in het borstweefsel, de voortplantingsorganen, speekselklieren en de dunne darm. Vrouwen blijken veel meer jodium nodig te hebben dan mannen en hun behoefte hieraan lijkt te stijgen tijdens de puberteit, zwangerschap en overgang. Periodes van extreme emotionele of fysieke stress en/of infectie verhogen ook de behoefte aan jodium in het lichaam. De individuele behoefte aan jodium is afhankelijk van de zogenaamde goitrogenen, het aantal substanties dat de schildklierfunctie verstoort of onderdrukt, waardoor eventueel een vergroting of zwelling van de schildklier kan ontstaan, beter bekend als struma. Hoe groter deze goitrogene lading, hoe groter de behoefte aan jodium. Obesitas en roken vergroten de behoefte aan jodium eveneens, net zoals de langdurige blootstelling aan water met fluor, chloor of bromide. Fluor en bromide, die dezelfde structuur hebben als jodium, beletten als concurrenten de opname van jodium in het lichaam, en zijn aanwezig in water en voedsel (zoals ethylbromide).
Sommige medicijnen en slijm losmakende middelen die jodium bevatten kunnen de schildklierfunctie uitschakelen. Aspirine en andere salicyl bevattende medicijnen, maar ook antistollingsmiddelen, zoals warfarine, vergroten de jodium uitscheiding en kunnen een bestaande, licht verminderde schildklierfunctie verergeren. Alle corticosteroïden lijken de normale schildklierfunctie te onderdrukken.
Boven op de stimulerende therapeutische effecten bij kanker, heeft jodium antibacteriële en antivirale eigenschappen waardoor het een uitstekende remedie is bij infecties. Het is antiparasitair en ook effectief bij het oplossen van dik slijm. Wanneer je voldoende jodiumrijk voedsel, zoals zeewier, aan je dieet toevoegt, kun je profiteren van onder andere helderder denken, een verbeterde slaap, meer energie en een groter seksueel libido. Je kunt minder last hebben van chronische ziekten en gewichtsverlies ervaren. Feitelijk, als je te maken hebt met één van de volgende condities of kwalen die vaak met jodium worden behandeld, kun je baat hebben van het toevoegen van jodiumrijk bruin zeewier aan je dieet en spa behandelingen:
- borstziekte, diabetes, moeheid, goedaardige borstaandoeningen, hoofdpijn, aambeien, infecties, cysten op de eierstokken, vet cysten, schildklier verstoringen, vaginale infecties, wonden en littekens,
Eén op de zes mensen in de wereld blijkt een jodiumtekort te hebben. En dat is niet alleen een probleem in de ontwikkelingslanden: dokters ontdekken schildklier problemen ook in de ontwikkelde landen. Bij één op de tien Noord-Amerikaanse vrouwen is een schildklierafwijking geconstateerd, en sommige endocrinologen schatten dat het percentage volwassen Amerikanen met een slecht functionerende schildklier wel 25% is. Deze cijfers zijn absoluut onaanvaardbaar, vooral wanneer de situatie zo eenvoudig kan worden hersteld door toevoeging van zeewier aan het dieet.
Probeer eens de jodiumtest
Een erg simpele test om jodium tekort aan te tonen is om een plek op je huid ter grootte van een golfbal met jodium in te smeren (de test werkt het best bij personen met een licht gekleurde huid, aangezien het contrast bij mensen met een donkere huid niet zo groot is). De binnenkant van de bovenarm, in de elleboog werkt het beste. Zorg er voor dat kleren en andere materialen niet in contact komen met de tinctuur, daar het agressieve vlekken achterlaat op alles waar het mee in aanraking komt. In geval van jodium tekort verdwijnt de oranjebruine kleur binnen twee uur, en soms wel binnen 20 minuten. Als je mogelijk een tijdelijk tekort hebt zal de vlek na twee tot vier uur vervagen. Als je waarschijnlijk voldoende jodium binnenkrijgt dan zal de vlek meer dan vier uur blijven zitten.
Jodium: belangrijk en nodig? Of juist gevaarlijk?
Zoals met zoveel nutriënten zijn er ook voor jodium erg uiteenlopende opinies over het belang - of gevaar ervan. Omdat zeewier een relatief hoog gehalte jodium bevat besteden wij op deze site aandacht aan dit mineraal. Jodium is een mineraal dat voorkomt in zeevis en een beetje in eieren. In Nederland zit er van nature niet veel jodium in eten en drinken. Daarom wordt jodium toegevoegd aan: keukenzout (Jozo) (op het etiket staat of jodium is toegevoegd - in zeezout zit nauwelijks jodium) dieetzout met een laag natriumgehalte bakkerszout voor het bakken van brood ontbijtgranen en broodvervangers zoals beschuit, knäckebröd, crackers, en ontbijtkoek zout in vleeswaren Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden De Gezondheidsraad heeft voor jodium geen aanbevelingen opgesteld. In Nederland wordt de aanbeveling van de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) aangehouden en die bedraagt voor volwassenen 150 tot 300 microgram (μg) jodium per dag. Voor kinderen gelden lagere waarden: vanaf 90 microgram (μg) jodium per dag voor 1- tot 3-jarigen. Als aanvaardbare bovengrens voor inneming houdt de Europese Voedselautoriteit (EFSA) een waarde aan van: 200 microgram (μg) jodium per dag voor kinderen van 1 tot 3 jaar. 600 microgram (μg) per dag voor volwassenen. Bovenstaande informatie komt van de site van het Voedingscentrum. Nederlanders krijgen gemiddeld 25% minder jodium binnen dan 4 jaar geleden. Destijds was het al een niveau dat 'in de gaten gehouden' zou moeten worden. De inname is desondanks, om diverse redenen, verder afgenomen. Jodium is essentieel voor het goed functioneren van ons lichaam. We hebben niet veel nodig, maar wel een bepaalde minumum inname; tekorten aan jodium kunnen de schildklier beïnvloeden (struma/krop), hypo- of hyperthyreoïdie, en het mentale functioneren. Een teveel aan jodium is ook niet goed; de gevolgen zijn divers, van slapeloosheid tot gewichtsverlies. Tot dusverre is het nog redelijk eenvoudig.
Waarschuwing
Begin 2012 geeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit echter een waarschuwing af:
Een hoge jodiuminname is vooral schadelijk voor zwangere vrouwen, kinderen of personen met een schildklieraandoening. Een waarschuwing op jodiumrijke levensmiddelen en supplementen kan deze risicogroepen beter beschermen. Dit adviseert het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Sommige producten kunnen zeer hoge doses jodium bevatten. Er is geen Europese wetgeving over de maximale gehaltes van jodium in jodiumrijke producten of supplementen. Enkele fabrikanten plaatsen vrijwillig een waarschuwing.
Leidraad over gezondheidsrisico
Het BuRO heeft een leidraad ontwikkeld die aangeeft wanneer een gezondheidsrisico kan ontstaan bij chronische of incidentele inname van bepaalde jodiumgehaltes. De NVWA zal deze leidraad gebruiken en optreden als zij wordt geconfronteerd met producten met een te hoog jodiumgehalte.
Belang van adequate hoeveelheid jodiuminname
Jodium is een mineraal dat belangrijk is voor de schildklierhormonen. Deze hormonen zijn nodig voor een goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling. Gezonde mensen krijgen bij een normaal eetpatroon voldoende jodium binnen. Jodium zit onder andere in zeevis en een beetje in melk en eieren. Jodium wordt toegevoegd aan keukenzout, dieetzout met een laag natriumgehalte, bakkerszout voor het bakken van brood, sommige ontbijtgranen, broodvervangers en vleeswaren. Op het etiket staat of jodium is toegevoegd. Een jodiumtekort ontstaat alleen als iemand weinig brood eet of geen zout gebruikt waar jodium in zit. Door een jodiumtekort kan de schildklier trager gaan werken en opzwellen (krop of struma). Een jodiumtekort kan bij kinderen leiden tot een groeiachterstand, een verminderd leervermogen en soms tot dwerggroei ofwel cretinism Te veel jodium kan de gezondheid schaden. Let daarom op de dagelijkse maximum dosering als om een bepaalde reden toch wordt gekozen voor extra jodiuminname; bijvoorbeeld met een jodiumtablet op basis van kelp of zeewier. Bij frequente inname is het af te raden om meer dan 150 tot 250 microgram (afhankelijk van iemands gewicht) per dag te nemen. Kinderen tot 11 jaar zouden sowieso geen jodiumrijke voedingsmiddelen of supplementen moeten nemen. Afhankelijk van het gewicht van adolescenten is de vrije ruimte voor extra jodiuminname 60 tot 170 microgram per dag.
Het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering van de NVWA oordeelt en adviseert wetenschappelijk onderbouwd over mogelijke bedreigingen van de voedsel- en productveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijn. De onafhankelijke uitoefening van deze opdracht is geregeld in de Wet onafhankelijke risicobeoordeling Voedsel en Waren Autoriteit die in 2006 door het parlement is aangenomen. Adviezen in het kader van de wet worden uitgebracht aan de ministers van de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Raadpleeg een (voedings)deskundige
Mocht u zich zorgen maken over de inname van jodium, bent u zwanger of allergisch voor jodium, heeft u een ernstig hoge bloeddruk, nierziekte of hartfalen, neem contact met een (voedings)deskundige voor u grote hoeveelheden zeewier gaat consumeren (zie ook onze Disclaimer).
